Page 6 - Sjálfbærni - Ritröð um grunnþætti menntunar

SJÁLFBÆRNI
4
formáli
Í almennum hluta aðalnámskrár leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla 2011
er í fyrsta sinn gerð grein fyrir sex grunnþáttum í íslenskri menntun. Þeir eru
læsi, sjálfbærni, heilbrigði og velferð, lýðræði og mannréttindi, jafnrétti og sköpun. Grunn-
þættirnir ná til starfshátta, inntaks og námsumhverfis og eiga að stuðla að sam-
fellu í skólakerfinu. Allir eiga þeir sér stoð í löggjöf fyrir leikskóla, grunnskóla og
framhaldsskóla, hver með sínum hætti, og skulu allir speglast í daglegum verkum
nemenda og kennara. Með nýrri aðalnámskrá er dregið fram hve mikilvægu hlut-
verki þessir þættir gegna í skólastarfi.
Til að auðvelda kennurum og skólastjórnendum og starfsfólki skóla að átta sig
á inntaki grunnþáttanna og flétta þá inn í skólastarf var ákveðið að gefa út rit um
hvern þátt. Þar er leitast við að varpa ljósi á grunnþættina og vekja til umhugsunar
um tækifæri tengd þeim í starfi skóla. Höfundar ritanna hafa farið ólíkar leiðir við
verk sín og nálgast efnið frá ýmsum sjónarhornum en miða allir að sama marki;
að ritin verði kennurum og öðru skólafólki til umhugsunar og hvatningar og ekki
síst til leiðbeiningar í daglegu starfi skólans.
Ábyrgð og frumkvæði við innleiðingu grunnþáttanna hvílir á herðum skóla-
stjórnenda í samvinnu við kennara og annað starfsfólk skóla. Þeir gegna forystu-
hlutverki í samvinnu við sitt fólk við að tryggja að grunnþættirnir endurspeglist í
stefnu skólans og starfsháttum. Skapa þarf vettvang fyrir kennara og aðra starfs-
menn til að skipuleggja hvernig grunnþáttunum verði best fyrir komið í daglegu
starfi. Dæmi um leiðir eru
• leshringir, hópvinna og umræður
• kaffihúsafundir
• umfjöllun um einstaka kafla
• SVÓT-greining
• áætlanagerð
• sjálfsmat
og fleira til að meta samskipti og skólabrag út frá grunnþáttunum, greina stöðu
mála, leggja upp kosti, þróa skólanámskrá og flétta þættina inn í daglegt skólastarf.